تعیین برنامه زراعی به منظور تولید محصولات ارگانیک در مناطق منتخب استان کرمان

به موازات افزایش روز افزون جمعیت جهانی، تأمین غذای مورد نیاز جامعه بشری با محدودیت های جدی مواجه بوده است. یکی از بزرگترین چالش های پیش رو در دهه های اخیر مسأله امنیت غذایی و افزایش تولیدات کشاورزی بوده است. این امر سبب استفاده بیش از حد از سموم و کودهای شیمیایی برای رفع نیازهای بشر و آثار زیان بار آن شده است. در سال های اخیر اقداماتی در جهت بازگشت به سمت کشاورزی ارگانیک آغاز شده است. مبنای پژوهش حاضر، برنامه ریزی زراعی به نحوی است که در آن مدیر واحد زراعی علاوه بر آرمان های اقتصادی و زیست محیطی، اهداف تولید محصولات ارگانیک را نیز در نظر بگیرد. از این رو در این پژوهش، کاربرد روش های برنامه ریزی آرمانی (gp ) و ترکیب آن ها در قالب مدل (elgp )، بر اساس تصمیم گیری های چند معیاره (mcdm ) ارائه شد. به این منظور مسأله تخصیص زمین زراعی بین محصولات اساسی شهرستان های بردسیر و ارزوئیه واقع در استان کرمان مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات لازم با استفاده از 567 پرسش نامه و مصاحبه حضوری با بهره برداران زراعی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده در سال 1392 به دست آمد. بر اساس یافته ها، با تغییر الگوی کشت موجود به الگوی کشت بهینه، می توان ضمن تولید محصولات ارگانیک سود را افزایش داد. بدین منظور 6 آرمان مورد نظر در اولویت های مختلف در مدل قرار گرفتند و نتایج نشان داد، سود واحد زراعی بدون کم شدن سطح زیرکشت کل، افزایش و میزان استفاده از نهاده ها کاهش می یابد به طوری که هیچ انحرافی از آرمان مربوط به عدم مصرف سموم بدست نیامده است و این نشان دهنده رسیدن به سطح قابل قبول تصمیم گیرنده است و انحراف مربوط به کود شیمیایی با جایگزین کردن کودهای آلی تأمین می شود. درمورد تولید محصولات، در مقایسه با شرایط فعلی، در منطقه بردسیر محصولات گندم و جو و در ارزوئیه محصولات یونجه، سیب زمینی و پنبه در حالت توازن کامل بین اهداف، از الگوی کشت خارج شدند. بنابراین آگاه کردن بهره برداران از مزایای کشاورزی ارگانیک و حمایت دولت می تواند گامی موثر در حرکت به سمت پایداری باشد.